Warren Buffett nổi tiếng với câu nói:
“Thời gian nắm giữ cổ phiếu lý tưởng là mãi mãi.”
Nhưng thực tế không phải lúc nào ông cũng giữ mãi mãi. Quan trọng là Buffett không bao giờ bán dựa trên cảm xúc hoặc biến động thị trường ngắn hạn – ông chỉ bán khi luận điểm đầu tư ban đầu không còn đúng hoặc khi có cơ hội vượt trội hơn rõ rệt.
Hãy đi sâu vào từng yếu tố:
1. Khi Luận Điểm Đầu Tư Không Còn Đúng Nữa
✅ Triết lý:
Khi mua cổ phiếu, Buffett đầu tư vào doanh nghiệp chứ không phải “mã cổ phiếu”. Ông xem cổ phiếu như một phần sở hữu trong một công ty thực thụ. Nếu công ty đó không còn giữ được vị thế như ông kỳ vọng, ông sẽ bán – dù đang lời hay lỗ.
📌 Ví dụ thực tế:
Hãng hàng không Hoa Kỳ (American Airlines, Delta, Southwest, United) – Buffett từng đầu tư mạnh vào nhóm này, tổng cộng khoảng 10 tỷ USD. Nhưng đến tháng 4/2020, ông bán sạch.
Lý do: COVID-19 làm thay đổi toàn bộ triển vọng ngành hàng không. Buffett nói:
“Tôi đã sai khi nghĩ rằng ngành này sẽ tiếp tục như trước đây… Giờ thì tôi không còn tin vào điều đó nữa.”
Ông không giữ chỉ vì “nó đã từng tốt” – một tư duy cực kỳ kỷ luật.
2. Khi Ban Lãnh Đạo Không Còn Đáng Tin Cậy Hoặc Thay Đổi Theo Hướng Tiêu Cực
Buffett đặc biệt coi trọng con người – ông từng nói ông chỉ đầu tư khi thấy:
“Ban lãnh đạo có năng lực và liêm chính.”
Nếu lãnh đạo mới không có cùng triết lý quản trị, hoặc xuất hiện dấu hiệu không minh bạch, ông có thể bán cổ phiếu – bất kể doanh nghiệp còn đang tốt.
📌 Ví dụ:
Mặc dù hiếm khi được công khai rõ, nhưng có một ví dụ liên quan đến cổ phiếu Tesco (Anh quốc). Buffett từng đầu tư và giữ cổ phiếu Tesco nhiều năm, nhưng khi phát hiện dấu hiệu gian lận kế toán (2014), ông bán toàn bộ và thừa nhận đã sai khi không hành động sớm hơn.
3. Khi Doanh Nghiệp Không Còn Sử Dụng Vốn Một Cách Hiệu Quả
Buffett rất chú trọng tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư (ROIC) – đó là chỉ số thể hiện công ty kiếm được bao nhiêu trên mỗi đồng vốn bỏ ra.
Nếu một công ty không còn tạo ra giá trị cao từ lợi nhuận giữ lại, ông sẽ xem xét bán – vì Buffett cho rằng:
“Nếu một công ty không thể tái đầu tư lợi nhuận để tạo thêm giá trị, thì tốt hơn là phân phối lợi nhuận đó về cho cổ đông hoặc tái phân bổ vào nơi khác.”
4. Khi Cần Tiền Mặt Cho Cơ Hội Khác Tốt Hơn
Dù yêu thích công ty A, nhưng nếu xuất hiện cơ hội B hấp dẫn hơn nhiều, và Buffett cần vốn để tận dụng – ông sẽ bán cổ phiếu của A.
Nhưng ông không bán chỉ để “xoay vòng” vốn như nhà đầu tư lướt sóng, mà phải là cơ hội vượt trội rõ rệt.
📌 Ví dụ:
Nhiều lần Berkshire bán ra cổ phần nhỏ trong các công ty để tích lũy tiền mặt chuẩn bị cho các thương vụ lớn, như khi ông đầu tư vào BNSF Railway (một trong những thương vụ lớn nhất của ông, hơn 26 tỷ USD).
5. Khi Giá Cổ Phiếu Vượt Xa Giá Trị Nội Tại
Buffett không thích “đón sóng”, nhưng ông cực kỳ kỷ luật về định giá.
Nếu cổ phiếu tăng cao hơn giá trị nội tại mà ông định giá, và không còn biên an toàn, ông có thể bán.
Tuy nhiên, Buffett không bao giờ bán chỉ vì giá tăng. Chỉ khi:
- Giá vượt xa giá trị thực
- Đồng thời triển vọng tăng trưởng tương lai không còn hấp dẫn
…thì ông mới cân nhắc.
📌 Ví dụ:
Buffett từng bán một phần cổ phiếu Apple vào năm 2020–2021 khi cổ phiếu tăng vọt. Dù rất yêu thích Apple, ông cho rằng tỷ trọng đã quá lớn trong danh mục Berkshire và muốn cân đối lại.
Điều đáng chú ý: ông không bán hết, mà chỉ bán vừa đủ để kiểm soát rủi ro – một minh chứng cho sự linh hoạt nhưng vẫn giữ nguyên niềm tin dài hạn.
🧠 Tư Duy Tổng Hợp: Khi Nào Buffett Bán Cổ Phiếu?
| Lý do bán | Dấu hiệu cụ thể | Hành động của Buffett |
|---|---|---|
| Luận điểm đầu tư sai lệch | Ngành thay đổi, mất lợi thế cạnh tranh | Bán hoàn toàn |
| Lãnh đạo yếu hoặc mất uy tín | Thay CEO, xuất hiện bê bối, sai phạm | Bán dứt khoát |
| Sử dụng vốn kém hiệu quả | ROIC giảm, tăng trưởng thấp dần | Chuyển vốn đi nơi khác |
| Giá quá cao | Giá cổ phiếu vượt xa giá trị nội tại | Bán một phần hoặc dần dần |
| Xuất hiện cơ hội lớn hơn | Doanh nghiệp khác hấp dẫn, cần vốn đầu tư | Bán để xoay vốn |
🔑 Kết Luận: Bán Cổ Phiếu Là Một Quyết Định Chiến Lược, Không Cảm Tính
Buffett không “canh đỉnh” hay chạy theo sóng. Ông giữ cổ phiếu nếu doanh nghiệp còn giữ được phẩm chất tốt, và bán khi các yếu tố nền tảng thay đổi – chứ không vì thị trường biến động.
Điều làm nên sự khác biệt của ông là khả năng:
- Kỷ luật với nguyên tắc
- Kiên nhẫn với cổ phiếu tốt
- Dứt khoát khi nhận ra mình sai
Nếu bạn đầu tư theo tư duy này, việc bán ra cổ phiếu sẽ không còn là “cắt lỗ hay chốt lời” nữa, mà là quyết định chuyển đổi hợp lý dựa trên giá trị.
