15 tiêu chí chọn cổ phiếu theo phương pháp “Cổ phiếu thường, lợi nhuận phi thường” của Philip Fisher. Mỗi tiêu chí là một góc nhìn giúp nhà đầu tư đánh giá toàn diện một doanh nghiệp tiềm năng để đầu tư dài hạn.
🔍 1. Công ty có tiềm năng tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong tương lai không?
Fisher tìm kiếm doanh nghiệp có khả năng mở rộng quy mô kinh doanh thông qua:
- Phát triển thị phần
- Thâm nhập thị trường mới
- Mở rộng sản phẩm hoặc dịch vụ
- M&A chiến lược
❗ Doanh thu tăng nhưng lợi nhuận không tăng thì cũng không đạt. Cần cả hai cùng tăng bền vững.
👩💼 2. Ban lãnh đạo có năng lực, tầm nhìn và chính trực không?
Fisher đặc biệt chú trọng đội ngũ điều hành:
- Có kinh nghiệm chuyên môn và ngành nghề?
- Có tầm nhìn dài hạn?
- Có hành xử vì lợi ích cổ đông?
- Có đạo đức và minh bạch?
Nhà đầu tư giỏi là người “đánh cược” vào con người, không chỉ là con số.
🛡️ 3. Doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững (moat)?
Fisher đánh giá cao các doanh nghiệp có “hào lũy kinh tế” như:
- Thương hiệu mạnh
- Chi phí sản xuất thấp
- Rào cản gia nhập ngành
- Sở hữu trí tuệ (patents)
- Hệ sinh thái khách hàng
Đây là nền tảng giúp công ty bảo vệ lợi nhuận và thị phần trong dài hạn.
🔬 4. Công ty có khả năng R&D và đổi mới sản phẩm liên tục?
Công ty cần không ngừng cải tiến sản phẩm/dịch vụ để bắt kịp nhu cầu thị trường:
- Có đầu tư nghiêm túc vào R&D?
- Có sản phẩm mới thành công?
- Có sẵn sàng thay đổi mô hình nếu cần?
Đổi mới là yếu tố sống còn, đặc biệt trong ngành công nghệ hoặc y tế.
🏗️ 5. Công ty có hiệu quả trong sản xuất, phân phối không?
Fisher tìm doanh nghiệp có chuỗi cung ứng hiệu quả, khả năng:
- Tối ưu hóa chi phí sản xuất
- Giao hàng nhanh, chính xác
- Kiểm soát hàng tồn kho hợp lý
Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận và sự hài lòng khách hàng.
💰 6. Lợi nhuận biên (profit margin) có tốt và có xu hướng cải thiện không?
Không chỉ lợi nhuận, mà cần tỷ suất lợi nhuận cao và ổn định:
- Biên lợi nhuận gộp, hoạt động, ròng có tốt không?
- Có bị cạnh tranh ép giá không?
- Có xu hướng tăng nhờ cải tiến?
Biên lợi nhuận tốt cho thấy công ty có quyền định giá hoặc kiểm soát chi phí tốt.
📈 7. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư (ROIC, ROE…) có cao không?
Fisher đánh giá khả năng tạo ra giá trị từ vốn đầu tư:
- ROE, ROIC > 15% là dấu hiệu tích cực
- Doanh nghiệp có biết tái đầu tư sinh lợi không?
- Có dùng vốn hiệu quả?
Một công ty có thể tăng trưởng mà không cần vay nợ quá nhiều là rất tốt.
👥 8. Quan hệ lao động có tích cực không?
Một công ty có môi trường làm việc tốt sẽ:
- Giữ chân nhân sự giỏi
- Có năng suất cao
- Ít xung đột nội bộ
Điều này thể hiện qua tỷ lệ nghỉ việc, đánh giá nội bộ, phúc lợi nhân viên.
📊 9. Công ty có quản trị tài chính thận trọng và hiệu quả không?
Fisher ưa thích công ty:
- Nợ vay thấp, cấu trúc vốn hợp lý
- Có dòng tiền dương và ổn định
- Không lạm dụng đòn bẩy tài chính
Một doanh nghiệp dù tăng trưởng cao nhưng tài chính yếu cũng là cảnh báo rủi ro.
🎯 10. Công ty có chiến lược và kế hoạch dài hạn rõ ràng?
Công ty nên:
- Có tầm nhìn 5–10 năm
- Xác định rõ các mục tiêu tăng trưởng
- Có lộ trình thực hiện cụ thể
Không nên đầu tư vào công ty chỉ chạy theo mục tiêu ngắn hạn hay “ăn xổi”.
📢 11. Ban lãnh đạo có minh bạch và thân thiện với cổ đông không?
Fisher đánh giá:
- Có cập nhật thông tin định kỳ và minh bạch?
- Có trả lời câu hỏi cổ đông rõ ràng không?
- Có che giấu thông tin hay “vẽ vời”?
Quan hệ nhà đầu tư tốt là một chỉ báo về đạo đức quản trị.
💵 12. Công ty có kiểm soát chi phí hiệu quả không?
Ngay cả công ty tăng trưởng tốt, nhưng chi phí vận hành phình to không kiểm soát thì:
- Lợi nhuận sẽ bị bào mòn
- Quản lý yếu kém sẽ lộ rõ
Fisher tìm công ty linh hoạt, tinh gọn và có tư duy chi phí dài hạn.
🌍 13. Thị trường cho sản phẩm/dịch vụ của công ty có lớn và mở rộng không?
Fisher tránh công ty đã “tới trần” tăng trưởng:
- Sản phẩm có thể mở rộng sang địa phương khác?
- Thị trường mục tiêu còn tiềm năng?
- Có cơ hội xuất khẩu?
Càng lớn và mở rộng càng dễ “compound” (lãi kép) lợi nhuận.
🔄 14. Công ty có nhất quán trong chiến lược kinh doanh không?
Fisher không thích công ty liên tục thay đổi mô hình kinh doanh, hoặc làm quá nhiều thứ cùng lúc:
- Có giữ vững định hướng?
- Có “xào nấu” báo cáo để chiều lòng nhà đầu tư?
Một doanh nghiệp tốt nên có kỷ luật trong chiến lược.
💬 15. Công ty có được đánh giá cao từ khách hàng, nhà cung cấp và nhân viên cũ không?
Fisher dùng phương pháp Scuttlebutt – hỏi người xung quanh:
- Nhân viên nói gì về công ty?
- Khách hàng có hài lòng không?
- Đối tác có tin tưởng không?
Những thông tin phi tài chính này thường phản ánh rất thật về nội tại doanh nghiệp.